เป็นโรคไตเลือกทานผลไม้ชนิดไหนดี?

เหตุที่ผู้ป่วยไตต้องระวังในการเลือกทานผลไม้ เนื่องจากผลไม้ทุกชนิดมีโพแทสเซียมอยู่ ซึ่งโพแทสเซียมนี้มีบทบาทสำคัญต่อร่างกาย คือ ช่วยให้ระบบประสาทและกล้ามเนื้อทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยรักษาสมดุลน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย ช่วยให้ผนังหลอดเลือดยืดหยุ่นได้ดีและช่วยขับโซเดียมออกทางไต ทำให้ความดันโลหิตอยู่ในเกณฑ์ปกติ

แร่ธาตุโพแทสเซียมจะอยู่ในเซลล์ร่างกายเรา ในกรณีที่ไตทำงานได้ดีเป็นปกติ ร่างกายจะสามารถขับพวกค่าแร่ธาตุโพแทสเซียมที่เป็นส่วนเกินออกทางปัสสาวะได้ แต่ในกรณีที่ไตเริ่มเสื่อมสภาพทำงานได้ไม่เต็มที่ ไตจะกรองและขับแร่ธาตุโพแทสเซียมได้น้อยลง ทำให้โพแทสเซียมคั่งในกระแสเลือด ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการทำงานของระบบต่างๆในร่างกาย

โดยเกณฑ์ปกติร่างกายเราจะมีค่าโพแทสเซียมในกระแสเลือดประมาณ 3.5 – 5.0 mEq/L แต่เมื่อใดก็ตามที่ตรวจพบว่าค่าโพแทสเซียมในกระแสเลือดสูงเกิน 5.0 mEq/L ควรจำกัดผลไม้ และระวังการบริโภคอาหารที่มีแร่ธาตุโพแทสเซียมเป็นส่วนประกอบสูงนะคะ เนื่องจากค่าโพแทสเซียมที่สูงเกินไป จะเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ อาจทำให้เสียชีวิตได้

ถึงแม้ความต้องการโพแทสเซียมต่อวัน คือ 2,000-4,000 มิลลิกรัม แต่ในผู้ป่วยไตเสื่อม คำแนะนำคือ ไม่ควรได้รับโพแทสเซียมจากอาหารมากเกินประมาณวันละ 2,000 mg ดังนั้นในอาหารไม่ว่าจะเป็นข้าว เนื้อสัตว์ ผักและผลไม้ ล้วนมีโพแทสเซียมเป็นส่วนประกอบพื้นฐานทั้งสิ้น ดังนั้น โมดิชเสนอเคล็ดลับง่ายๆกรณีที่ผู้ป่วยโรคไตอยากทานผลไม้ เพื่อความปลอดภัยควรหลีกเลี่ยงอาหารโพแทสเซียมสูง แล้วอาจเลือกจำกัดปริมาณโพแทสเซียมจากผลไม้เฉลี่ยวันละ 250 – 450 mg จะได้ทานผลไม้ได้ ค่าโพแทสเซียมในกระแสเลือดจะได้ไม่สูงเกินไปค่ะ

สามารถใช้เกณฑ์ด้านล่างนี้เป็นตัวช่วยในการเลือกทานผลไม้ได้ค่ะ

เกณฑ์การแบ่งค่าโพแทสเซียมในผลไม้ โดยคิดปริมาณโพแทสเซียมที่มีในผลไม้หนัก100 กรัม

– ผลไม้ที่มีค่าโพแทสเซียมปริมาณต่ำ คือ มีค่าโพแทสเซียม 0 – 100 mg (ควรเลือกทาน)

– ผลไม้ที่มีค่าโพแทสเซียมปริมาณปานกลาง คือ มีค่าโพแทสเซียม 100 – 200 mg (ทานแต่พอเหมาะ)

– ผลไม้ที่มีค่าโพแทสเซียมปริมาณสูง คือ มีค่าโพแทสเซียม > 200 mg (ควรหลีกเลี่ยง)

เลือกทานผลไม้กลุ่มไหนดี ?

ควรเลือกทานผลไม้ในกลุ่มที่มีค่าโพแทสเซียมต่ำและปานกลางค่ะ แต่ไม่ใช่ว่าจะทานปริมาณเท่าไหร่ก็ได้นะคะ เพราะหากเราทานเยอะเกินไป ถึงมันจะมีค่าโพแทสเซียมน้อยก็ตาม ก็สามารถสะสมเพิ่มจำนวนตามปริมาณที่เราทานได้ค่ะ

เพื่อป้องกันการได้รับโพแทสเซียมเกินในอาหาร ในกลุ่มที่มีค่าโพแทสเซียมต่ำ เราสามารถทานผลไม้ได้ประมาณ 400 กรัม/วัน ส่วนผลไม้ที่มีค่าโพแทสเซียมปานกลาง เราสามารถทานได้ประมาณ 300 กรัม/วันค่ะ สิ่งสำคัญที่ควรระวังคือ ผลไม้ในกลุ่มที่มีค่าโพแทสเซียมสูง ไม่ควรทานผลไม้เกิน 100 กรัม/วัน ทางที่ดีควรเลี่ยงผลไม้ที่มีค่าโพแทสเซียมสูงจะดีกว่าค่ะ

เรามาดูกันว่าผลไม้แต่ละชนิด ในปริมาณเท่าๆกัน(100 กรัม) จะมีค่าโพแทสเซียมเท่าไหร่กันบ้าง……..

*รูปภาพแสดงปริมาณโพแทสเซียมในผลไม้แต่ละชนิด เปรียบเทียบในปริมาณ 100 กรัม*